Autoclave Aerated Concrete یک محصول بتنی با تکنولوژی پیشرفته است که در دهه آغازین قرن بیستم در سوئد ابداع گردید.
در سال 1920 میلادی دکتر اکسل اریکسون، استاد یار تکنولوژی ساختمان در انستیتو رویال تکنولوژی استکهلم، برای نخستین بار بتن گاز دار (Gas Concrete) را ساخت. او مشاهده کرد که مخلوط آهک و سیلیس به همراه پودر سیمان و پودر آلومینیوم ماده‌ای بتنی ایجاد می‌کند که متخلخل و بسیار سبک میباشد.
اما این محصول مقاومت بسیاری نداشت. وی پس از آزمایش‌ها متعدد دریافت که اگر عمل آوری این مواد در حرارت و فشار زیاد انجام شود، یک محصول بتنی متخلخل با مقاومت بالا به دست می‌آید که به علت وجود حبابهای گاز در آن، یک عایق خوب نیز محسوب می‌شود. این محصول پس از تغییراتی در فرمولاسیون Autoclaved Aerated Concrete و به اختصار AAC نام گرفت.
در حدود 50 سال قبل آلمانی‌ها نیز از این تکنولوژی استفاده کرده و AAC را تحت نامهای تجاری مختلف تولید کردند. همگام با سوئد و آلمان، انگلستان و کشورهای اروپای شرقی نیز خاکستر را جایگزین سیلیس کرده و مدت زیادی است که بلوک AAC تولید شده را در ساخت و ساز استفاده می‌کنند.
در حال حاضر، با تغییرات کوچک در فرمولاسیون و فرآیند مربوط به AAC، تغییرات چشمگیری در ساختار آن فراهم آمده و این تغییرات موجب تقویت ویژگیهای فیزیکی و مکانیکی AAC شده است. در سالهای اخیر بیش از 450 تولید کننده در 41 کشور جهان AAC را تولید و به بازار عرضه می‌کنند
(Autoclaved Aerated Concrete (AAC که در عین حال به معنی بتن اسفنجی اتوکلاوی شناخته شده‌است از مواد ساختمانی پیش فرم یافته سبک وزن میباشد که بدنه، عایق کاری و مقاومت در مقابل آتش را به شکلی ساده تامین مینماید.
محصولات AAC شامل بلوک، پنل‌های دیواری، پنل‌های سقف و کف و لینتل‌ها می‌باشند که از مخلوط کانکریتی (سیمانی) برای ایزولاسیون خارق العاده، برای مصارف داخلی و خارجی ساخته شده‌است. علاوه بر قابلیت ایزولاسیون دیگر امتیاز این محصول در ساختمان، مصرف راحت و سریع آن است.
چرا که کد مواد می‌تواند با افزایش شن تثبیت شده و سپس بوسیله اره کربنی استاندارد لبه دار و یا اره دستی و دریل در سایت بریده و سایز شوند. در عین حال ملات سیمانی مناسب می‌تواند بکارگرفته شود. ۹۸٪ساختمانهای ساخته شده از این محصول ازبستری نازک از این ملات که می‌تواند تا حدود۸/۱اینچ شکل پیدا کند استفاده می‌نمایند که این، کد ساختمان ملی را تغییر داده و عوامل محکم و یکنواختی را بوجود می‌آورد. همچنین می‌تواند با پوشش پلاستر در مقابل عوامل فعال حفاظت شود.
عناصر جانبی یا فرعی، آجر و کناره‌های ونیلی نیزمی تواند همراه محصول استفاده شوند. با بیشتر ازهفتاد سال سابقه تولید، مزایای قابل توجهی رادر قیاس با دیگر عوامل ساختمانی ارائه مینماید که از مهمترین آن حداقل تأثیر محیطی میباشد. درجه بالای کارآیی ذاتی AAC تاثیر کم محیطی آنرا درتمامی دوره‌های سیکل زندگی آن از پروسس مواد خام تا انهدام ضایعات آن تامین مینماید. وزن کم هم در حمل و نقل باعث کاهش مصرف انرژی می‌گردد. به دلیل اینکه AAC بیشتر از پنج برابر از بتن معمولی سبک تر است. این در عین حال باعث کاهش سهمی مهم از انتشار گاز co۲ به هنگام حمل و نقل می‌شود. برای کاهش نیاز به حمل و نقل، طراحین AAC اصولی را برای احیای تولید هر چه نزدیک تر به بازار مصرف کنندگان تدارک دیده‌اند.
مقاومت حرارتی عالی AAC نقشی بزرگ را برای حفاظت محیط توسط کاهش ظرفیت نیاز به هوای گرم و یا خنک در ساختمانها بعهده دارد. به اضافه اینکه قابلیت استفاده راحت از این محصول، برش درست آنرا باعث می‌شود که این تولید ضایعات سخت در حین مصرف را به حداقل می‌رساند.
بر خلاف دیگر مواد ساختمانی AAC می‌تواند نیاز به استفاده از عوامل ایزولاسیون در ساختمان را که باعث افزایش تاثیر بر محیط و قیمت محصول می‌شود را منتفی نماید. شن کوارتز، آهک و یا سیمان به مثابه عامل پیوند کننده، پودر آلومینیوم به نسبت ۵ درصد (با توجه به دانسیته از قبل طراحی شده) و آب زمانی که مخلوط شده ودر قالبها ریخته می‌شوند باعث پیدایش واکنش‌های متعدد شیمیایی می‌شوند که وزن سبک و خواص حرارتی AAC را تامین می‌کنند. پودر آلومینیوم با هیدروکسید کلسیم و آب وارد واکنش شده و هیدروژن تولید می‌کند. گاز هیدروژن مخلوط خام را تا دو برابر حجم فوم مینماید (توسط حبابهای گازی باقطر حدود ۸/۱ اینچ) در پایان پروسس فرمینگ هیدروژن به اتمسفر گریخته و توسط هوا جایگزین می‌شود. زمانی که فرمها از مواد جدا می‌شوند محصول جامد ولی هنوز نرم است که بشکل پنل و بلوک بریده شده و برای مدت ۱۲ساعت در اتاقک اتوکلاو قرار داده می‌شود.
در شرایط فشار بخار، پروسه سخت شدن تا زمانی که درجه حرارت به ۱۸۰°c و فشار به ۱۲ bar می‌رسد ادامه می‌یابد. شن‌های کوارتز با کلسیم هیدوکسید واکنش داده و کلسیم سیلیکوهیدرات تولید مینماید که این عاملی است که مقاومت بالا و خواص مشهود AAC را بوجود می‌آورد.
کارکردن با بتن سبک بسیار آسان است مثلا به راحتی میتوان آنرا اره نموده و یا میخ در آن کوبیده شود و یا جای پریز یا کانال عبور سیم برق و لوله آن در آن بوجود آورد. غلاوه بر این بتن سبک در مقابل آتش بسیار مقاوم است و کلیه شرایط سلامت محیط زیست را دارا میباشد.
کادر اجرایی : کارکردن با این نوع بتن های سبک نیاز به تخصص خاصی ندارد. باتوجه به ابعاد و سهولت کار،سرعت اجرا نیز نسبت به آجر و سفال تا 2 الی 3 برابرافزایش می یابد.
ملات مورد نیاز : همان ماسه وسیمان می باشد وبا توجه به اینکه بلوکهایAAC از نوع بتن سبک میباشد و همگونی کاملی با ملات ماسه و سیمان دارد میتوان نسبت ترکیب را 5 یا 6 به یک تبدیل و در مصرف سیمان صرفه جویی بیشتری نمود. در مواردیکه ایغه بندیهای مورد اجرا با آب و رطوبت سر و کاری نداشته باشد (مثل دیوار اتاق خواب، کار و ...) میتوان از ملات گچ و خاک (به لحاظ صرفه حویی اقتصادی) نیز استفاده نمود.
جذب آب : باتوجه به ابعاد متخلخل بودن بلوکهایAAC ، نم و رطوبت توسط این بلوکها منتقل نمیشود. نکته مهم : درعین اینکهاین بلوکها نمو رطوبت رامنتقل نمی کنند و لیدرسطح بلوک آب بیشتری را نسبت به مصالح مشابه جذب می کنند .
از نظر نصب تاسیسات و نماسازی (اعم از لوله، کابینت، سنگ، سرامیک ، ...) مانند سایر مصالح میباشد و چنانچه به صورت صحیح اجرا شود با مشکلی مواجه نخواهد شد
از سال ۱۹۸۰ توسعه‌ای جهانی در مصرف AAC و احداث کارخانجات جدید در آمریکا، اروپای شرقی، چین، بحرین، روسیه، هند و استرالیا بوجود آمد. این محصول بطور روز افزونی توسط تولید کنندگان، معماران و سازندگان خانه استفاده می‌شود.
